چکیده
در پژوهش حاضر که با هدف بررسی تیپ شخصیتی بازیگران گروههای مختلف تئاتر تدوین شده است یک فرضیه مدنظر بوده است و بر روی نمونه ای در دسترس به حجم ۶۰ نفر از جامعه آماری دانشجویان دانشگاه هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز اجرای شده است. جهت سنجش متغیرها از پرسشنامه شخصیت آیزنگ استفاده شده است. هم چنین داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و نتایج بررسی فرضیه حاکی از آن است که بین تیپ شخصیتی (برونگرا- درونگرا) بازیگران گروه های مختلف تئاتر تفاوت معناداری وجود دارد.
در سطح توصیفی از شاخص آماری فراوانی، درصد فراوانی و فراوانی تجمعی و در سطح استنباطی از آزمون خی دو استفاده شده است.
مقدمه
هر کسی شخصیتی دارد و شخصیت شما به مشخص کردن میزان موفقیت ، خشنودی و رضایت خاطر در زندگی شما کمک می کند. ما درباره شخصیت صحبت می کنیم، بدون اغراق باید بگوییم که شخصیت شما یکی از مهمترین نعمت های شماست. شخصیت به شما کمک کرده است تا زندگی خود را شکل دهیدو آینده نیز همین کار را خواهد کرد (شولتر و شولتز ۱۳۸۵، صفحه ۴)
هر چیزی که تا به حال به دست آورده اید ، هر چیزی که انتظار دارید در شغل خود به دست آورید ، خواه همسر یا والد خوبی بشوید، و حتی وضعیت سلامت کلی شما تحت تاثیر شخصیت شما و شخصیت کسانی که با آنها در تعامل هستید قرار دارند. شخصیت شما گزینه هایی را که در زندگی دارید محدود کرده یا گسترش می دهد. شخصیت به شما اجازه نمی دهد تجربیات خاص را با دیگران در میان بگذارید یا شما را قادر می سازد بیشتر آنها را با دیگران در میان بگذارید.
شخصیت، برخی افراد را محدود می کند و دنیای تجربه را به وی دیگران می گشاید. (شولتز و شولتز ، ۱۳۸۵، صفحه ۴)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده……………………………………………………………………………………………………….. ۱
فصل اول: طرح تحقیق
مقدمه……………………………………………………………………………………………………….. ۳
بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………. ۸
اهمیت و ضرورت تحقیق ………………………………………………………………………….. ۱۱
پرسش های پژوهشی ………………………………………………………………………………. ۱۲
فرضیه های پژوهشی ………………………………………………………………………………. ۱۲
تعریف مفهومی ……………………………………………………………………………………….. ۱۲
تعریف عملیاتی ………………………………………………………………………………………… ۱۲
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
تاریخچه ی در ارتباط با موضوع شخصیت ………………………………………………… ۱۴
تعاریف شخصیت …………………………………………………………………………………….. ۱۶
عوامل موثر در تعیین شخصیت ………………………………………………………………… ۲۵
شکل گیری شخصیت ……………………………………………………………………………….. ۲۸
رشد شخصیت ………………………………………………………………………………………… ۲۹
ابعاد شخصیت ………………………………………………………………………………………… ۳۰
نظریه های شخصیت ……………………………………………………………………………….. ۳۵
تیپ شناسی شخصیت ویلیام شلدون ………………………………………………………….. ۴۳
تیپ شناسی شخصیت امیل کرچمر ……………………………………………………………. ۴۳
تیپ شناسی شخصیت یونگ ……………………………………………………………………… ۴۴
نظریه ریموند بی کتل ……………………………………………………………………………….. ۴۵
نظریه هانس جی آیزنگ ……………………………………………………………………………. ۵۰
نظریه پنج عامل رابرت مک کری و پل کاستا ………………………………………………. ۵۱
نظریه خلق وخو آرنولد باس و رابرت پلامین………………………………………………. ۵۲
دیدگاه فطری درمورد صفات شخصیتی …………………………………………………….. ۵۴
تئاتر چیست ……………………………………………………………………………………………. ۶۴
نظریه خاستگاه آیینی ……………………………………………………………………………….. ۷۰
نظریه های دیگر درباره خاستگاه آیینی ……………………………………………………… ۷۴
تئاتر کلاسیک و شخصیت بازیگران تئتار کلاسیک ……………………………………….. ۸۰
تئاتر نئوکلاسیک و شخصیت بازیگران تئاتر نئوکلاسیک………………………………… ۸۴
تئاتر مدرنیسم و شخصیت بازیگران تئاتر مدرنیسم……………………………………… ۸۸
فصل سوم: روش تحقیق
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۹۲
جامعه آماری ………………………………………………………………………………………….. ۹۲
نمونه و روش نمونه گیری ……………………………………………………………………….. ۹۲
ابزار اندازه گیری ……………………………………………………………………………………. ۹۲………..
آزمون شخصیتی آیزنگ …………………………………………………………………………… ۹۳
اعتبار و روایی پرسشنامه شخصیت آیزنگ ………………………………………………… ۹۵
روش اجرای تست آیزنگ………………………………………………………………………….. ۹۵
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری
مقدمه……………………………………………………………………………………………………… ۹۸
تجزیه و تحلیل فرضیات …………………………………………………………………………… ۹۸
جدول شاخص های آمار توصیفی ۲ متغیر سبک های تئاتر و نوع شخصیت …… ۹۹
جدول بررسی فرضیه ……………………………………………………………………………. ۱۰۱
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
خلاصه ………………………………………………………………………………………………… ۱۰۵
محدودیت های پژوهش ………………………………………………………………………….. ۱۰۷
پیشنهادات پژوهش ………………………………………………………………………………… ۱۰۸
بحث و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………… ۱۰۹
منابع ……………………………………………………………………………………………………. ۱۱۱
ضمایم …………………………………………………………………………………………………. ۱۱۴
منابع
۱- اتکینسون، ریتال ، اتکینسون، ریچارد سی (۱۳۷۱)، روانشناسی عمومی هیلگارد، ترجمه جمعی از مولفان
۲- احمدی، بابک، (۱۳۷۳)، مدرنیته و اندیشه انگاری، نشر مرکز
۳- آناستازی، آن، (۱۳۷۱)، تفاوت های فردی، ترجمه جواد طهموریان، انتشارات آستان قدس رضوی
۴- آیزنگ، جی، گلین ویلسون (۱۳۶۹)، شخصیت خود را بشناسید، ترجمه شهاب الدین قهرمانی، انتشارات شباویز
۵- براکت، اسکار ، (۱۳۷۵)، تاریخ تئاتر جهان، ترجمه هوشنگ آزادی ور، انتشارات مروارید، چاپ دوم
۶- پاشا شریفی و نجفی زند، جعفر (۱۳۷۰)، روش های آمای روانشناسی و علوم اجتماعی، انتشارات نشر اشاره
۷- پروین، لارنس ای (۱۳۷۷)، روانشناسی شخصیت، نظریه و تحقیق ترجمه محمد جعفر جوداری و پروین کدیور، انتشارات فرهنگی رسا
۸- حسینی ، رضا، (۱۳۷۱)، مکتب های ادبی، انتشارات نگاه، چاپ دهم
۹- دامیکو، ساندرو، ماراست روبر (۱۳۸۳)، مجموعه تاریخ نمایش در جهان ‹‹دائره المعارف پلئیاد›› جلد دوم، ترجمه نادعلی همدانی و صفیه روحی، انتشارات نمایش، چاپ دوم
۱۰- راسی، آلن (۱۳۷۸)، روانشناسی شخصیت، ترجمه سیاوش جمال فر، نشر روان
۱۱- زرین کوب، عبدالحسین، (۱۳۷۵)، ارسطو و فن شعر، انتشارات امیر کبیر
۱۲- سیاسی، علی اکبر (۱۳۶۷)، نظریه شخصیت، انتشارات دانشگاه تهران
۱۳- سیاسی، علی اکبر ، (۱۳۷۴)، نظریه های شخصیت با مکاتب روانشناسی، انتشارات دانشگاه تهران
۱۴- شاملو، سعید (۱۳۷۰)، روانشناسی شخصیت، انتشارات رشد، چاپ سوم
۱۵- شاملو، سعید (۱۳۷۰)، مکتب ها و نظریه ها در روانشناسی شخصیتَ، انتشارات رشد
۱۶- شولتز، دوان و شولتز سیدنی الن (۱۹۹۸)، نظریه های شخصیت، ترجمه یحیی سید محمدی، نشر ویرایش (۱۳۸۱)
۱۷- کانت، ایمانوئل (۱۳۶۲)، سنجش خردناب ، ترجمه شمس الدین ادیب سلطانی، انتشارات امیرکبیر
۱۸- لی، مای (۱۳۶۹)، شخصیت، ترجمه محمود منصور، انتشارات تهران
۱۹- ملک پور، جمشید (۱۳۶۵)، تطور اصول و مفاهیمم در نمایش کلاسیک، نشر جهاد دانشگاهی
۲۰- منصور، محمود (۱۳۶۹)، ساخت پدید آیی و تحول شخصیت، انتشارات دانشگاه تهران
۲۱- هجل ، لارای وزیگلر، دانیل جی (۱۳۷۹)، نظریه های شخصیت ترجمه علی عسگری، نشر دانشگاه آزاد
۲۲- هنری مانس، پاول (۱۳۷۳)، رشد وشخصیت کودک، ترجمه مهشید یاسایی، نشر مرکز
چکیده
در پژوهش حاضر که با هدف بررسی تیپ شخصیتی بازیگران گروههای مختلف تئاتر تدوین شده است یک فرضیه مدنظر بوده است و بر روی نمونه ای در دسترس به حجم ۶۰ نفر از جامعه آماری دانشجویان دانشگاه هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز اجرای شده است. جهت سنجش متغیرها از پرسشنامه شخصیت آیزنگ استفاده شده است. هم چنین داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و نتایج بررسی فرضیه حاکی از آن است که بین تیپ شخصیتی (برونگرا- درونگرا) بازیگران گروه های مختلف تئاتر تفاوت معناداری وجود دارد.
در سطح توصیفی از شاخص آماری فراوانی، درصد فراوانی و فراوانی تجمعی و در سطح استنباطی از آزمون خی دو استفاده شده است.
مقدمه
هر کسی شخصیتی دارد و شخصیت شما به مشخص کردن میزان موفقیت ، خشنودی و رضایت خاطر در زندگی شما کمک می کند. ما درباره شخصیت صحبت می کنیم، بدون اغراق باید بگوییم که شخصیت شما یکی از مهمترین نعمت های شماست. شخصیت به شما کمک کرده است تا زندگی خود را شکل دهیدو آینده نیز همین کار را خواهد کرد (شولتر و شولتز ۱۳۸۵، صفحه ۴)
هر چیزی که تا به حال به دست آورده اید ، هر چیزی که انتظار دارید در شغل خود به دست آورید ، خواه همسر یا والد خوبی بشوید، و حتی وضعیت سلامت کلی شما تحت تاثیر شخصیت شما و شخصیت کسانی که با آنها در تعامل هستید قرار دارند. شخصیت شما گزینه هایی را که در زندگی دارید محدود کرده یا گسترش می دهد. شخصیت به شما اجازه نمی دهد تجربیات خاص را با دیگران در میان بگذارید یا شما را قادر می سازد بیشتر آنها را با دیگران در میان بگذارید.
شخصیت، برخی افراد را محدود می کند و دنیای تجربه را به وی دیگران می گشاید. (شولتز و شولتز ، ۱۳۸۵، صفحه ۴)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده……………………………………………………………………………………………………….. ۱
فصل اول: طرح تحقیق
مقدمه……………………………………………………………………………………………………….. ۳
بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………. ۸
اهمیت و ضرورت تحقیق ………………………………………………………………………….. ۱۱
پرسش های پژوهشی ………………………………………………………………………………. ۱۲
فرضیه های پژوهشی ………………………………………………………………………………. ۱۲
تعریف مفهومی ……………………………………………………………………………………….. ۱۲
تعریف عملیاتی ………………………………………………………………………………………… ۱۲
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
تاریخچه ی در ارتباط با موضوع شخصیت ………………………………………………… ۱۴
تعاریف شخصیت …………………………………………………………………………………….. ۱۶
عوامل موثر در تعیین شخصیت ………………………………………………………………… ۲۵
شکل گیری شخصیت ……………………………………………………………………………….. ۲۸
رشد شخصیت ………………………………………………………………………………………… ۲۹
ابعاد شخصیت ………………………………………………………………………………………… ۳۰
نظریه های شخصیت ……………………………………………………………………………….. ۳۵
تیپ شناسی شخصیت ویلیام شلدون ………………………………………………………….. ۴۳
تیپ شناسی شخصیت امیل کرچمر ……………………………………………………………. ۴۳
تیپ شناسی شخصیت یونگ ……………………………………………………………………… ۴۴
نظریه ریموند بی کتل ……………………………………………………………………………….. ۴۵
نظریه هانس جی آیزنگ ……………………………………………………………………………. ۵۰
نظریه پنج عامل رابرت مک کری و پل کاستا ………………………………………………. ۵۱
نظریه خلق وخو آرنولد باس و رابرت پلامین………………………………………………. ۵۲
دیدگاه فطری درمورد صفات شخصیتی …………………………………………………….. ۵۴
تئاتر چیست ……………………………………………………………………………………………. ۶۴
نظریه خاستگاه آیینی ……………………………………………………………………………….. ۷۰
نظریه های دیگر درباره خاستگاه آیینی ……………………………………………………… ۷۴
تئاتر کلاسیک و شخصیت بازیگران تئتار کلاسیک ……………………………………….. ۸۰
تئاتر نئوکلاسیک و شخصیت بازیگران تئاتر نئوکلاسیک………………………………… ۸۴
تئاتر مدرنیسم و شخصیت بازیگران تئاتر مدرنیسم……………………………………… ۸۸
فصل سوم: روش تحقیق
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۹۲
جامعه آماری ………………………………………………………………………………………….. ۹۲
نمونه و روش نمونه گیری ……………………………………………………………………….. ۹۲
ابزار اندازه گیری ……………………………………………………………………………………. ۹۲………..
آزمون شخصیتی آیزنگ …………………………………………………………………………… ۹۳
اعتبار و روایی پرسشنامه شخصیت آیزنگ ………………………………………………… ۹۵
روش اجرای تست آیزنگ………………………………………………………………………….. ۹۵
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری
مقدمه……………………………………………………………………………………………………… ۹۸
تجزیه و تحلیل فرضیات …………………………………………………………………………… ۹۸
جدول شاخص های آمار توصیفی ۲ متغیر سبک های تئاتر و نوع شخصیت …… ۹۹
جدول بررسی فرضیه ……………………………………………………………………………. ۱۰۱
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
خلاصه ………………………………………………………………………………………………… ۱۰۵
محدودیت های پژوهش ………………………………………………………………………….. ۱۰۷
پیشنهادات پژوهش ………………………………………………………………………………… ۱۰۸
بحث و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………… ۱۰۹
منابع ……………………………………………………………………………………………………. ۱۱۱
ضمایم …………………………………………………………………………………………………. ۱۱۴
منابع
۱- اتکینسون، ریتال ، اتکینسون، ریچارد سی (۱۳۷۱)، روانشناسی عمومی هیلگارد، ترجمه جمعی از مولفان
۲- احمدی، بابک، (۱۳۷۳)، مدرنیته و اندیشه انگاری، نشر مرکز
۳- آناستازی، آن، (۱۳۷۱)، تفاوت های فردی، ترجمه جواد طهموریان، انتشارات آستان قدس رضوی
۴- آیزنگ، جی، گلین ویلسون (۱۳۶۹)، شخصیت خود را بشناسید، ترجمه شهاب الدین قهرمانی، انتشارات شباویز
۵- براکت، اسکار ، (۱۳۷۵)، تاریخ تئاتر جهان، ترجمه هوشنگ آزادی ور، انتشارات مروارید، چاپ دوم
۶- پاشا شریفی و نجفی زند، جعفر (۱۳۷۰)، روش های آمای روانشناسی و علوم اجتماعی، انتشارات نشر اشاره
۷- پروین، لارنس ای (۱۳۷۷)، روانشناسی شخصیت، نظریه و تحقیق ترجمه محمد جعفر جوداری و پروین کدیور، انتشارات فرهنگی رسا
۸- حسینی ، رضا، (۱۳۷۱)، مکتب های ادبی، انتشارات نگاه، چاپ دهم
۹- دامیکو، ساندرو، ماراست روبر (۱۳۸۳)، مجموعه تاریخ نمایش در جهان ‹‹دائره المعارف پلئیاد›› جلد دوم، ترجمه نادعلی همدانی و صفیه روحی، انتشارات نمایش، چاپ دوم
۱۰- راسی، آلن (۱۳۷۸)، روانشناسی شخصیت، ترجمه سیاوش جمال فر، نشر روان
۱۱- زرین کوب، عبدالحسین، (۱۳۷۵)، ارسطو و فن شعر، انتشارات امیر کبیر
۱۲- سیاسی، علی اکبر (۱۳۶۷)، نظریه شخصیت، انتشارات دانشگاه تهران
۱۳- سیاسی، علی اکبر ، (۱۳۷۴)، نظریه های شخصیت با مکاتب روانشناسی، انتشارات دانشگاه تهران
۱۴- شاملو، سعید (۱۳۷۰)، روانشناسی شخصیت، انتشارات رشد، چاپ سوم
۱۵- شاملو، سعید (۱۳۷۰)، مکتب ها و نظریه ها در روانشناسی شخصیتَ، انتشارات رشد
۱۶- شولتز، دوان و شولتز سیدنی الن (۱۹۹۸)، نظریه های شخصیت، ترجمه یحیی سید محمدی، نشر ویرایش (۱۳۸۱)
۱۷- کانت، ایمانوئل (۱۳۶۲)، سنجش خردناب ، ترجمه شمس الدین ادیب سلطانی، انتشارات امیرکبیر
۱۸- لی، مای (۱۳۶۹)، شخصیت، ترجمه محمود منصور، انتشارات تهران
۱۹- ملک پور، جمشید (۱۳۶۵)، تطور اصول و مفاهیمم در نمایش کلاسیک، نشر جهاد دانشگاهی
۲۰- منصور، محمود (۱۳۶۹)، ساخت پدید آیی و تحول شخصیت، انتشارات دانشگاه تهران
۲۱- هجل ، لارای وزیگلر، دانیل جی (۱۳۷۹)، نظریه های شخصیت ترجمه علی عسگری، نشر دانشگاه آزاد
۲۲- هنری مانس، پاول (۱۳۷۳)، رشد وشخصیت کودک، ترجمه مهشید یاسایی، نشر مرکز
مقدمه:
هر ساله میزان قابل توجهی ازمنابع انسانی واقتصادی جامعه به علت عقب ماندگی ذهنی دانش آموزان در سنین مختلف به هدر می رود. هرچند تلاش های از قبیل توجه به مسائل بهداشتی وتغذیه نوزادان وجلوگیری از حامله شدن مادران در سنین بالا ، ناسازگاریهای خونی ، اختلافات هورمونی … انجام می شودولیکن این مسئله همچنان یکی از مشکلات اساسی هرجامعه ای می باشد .
یکی از مسائلی که درزندگی کودکان عقب مانده ذهنی ممکن است زیاد باشد مسئله شکست بیشتر درزندگی آنها باشد . درواقع شکست یک پیامد منفی است که اگر بطور مکرر رخ بدهد منجر به کاهش انگیزه در افراد شود بخصوص اگر این فرد عقب مانده ذهنی باشد که باعث ارزشیابی نادرست آنها از خود ونادیده گرفتن تواناییهاودر نتیجه احساس ضعف وناتوانی در آنها میگردد.
عوامل زیادی در موفقیت وشکست دانش آموزان دخالت دارند وطبق تحقیقات انجام شده یکی از این عوامل نحوه اسناد دادن آنها می باشد بدین معنی که اسناد نامطلوب منجر به کاهش انگیزش در آنها می شود. تئوری اسناد از تئوریهای شناختی انگیزش است که هدف آن بررسی شیوهایی است که افراد ،رویدادها وحوادث راتعیین کرده وبه دنبال روابط روابط علت ومعلولی بین آنها هستند. (هاروی ، ویری ۱۹۸۴)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
مقدمه …………………………………………………………………۲
بیان مسئله ………………………………………………………………………………..۳
فرضیه تحقیق …………………………………………………………………………….۴
تعاریف عملیاتی ……………………………………………………………………………۵
فصل دوم: پیشینه تحقیق
سابقه پژوهش ………………………………………………………………………………..۸
نظریه هایدر…………………………………………………………………………………..۹
جونز ودیویس…………………………………………………………………. ………۱۰
هارولد کلی…………………………………………………………………………….. ۱۱
شیور………………………………………………………………………………….. ۱۲
سه بعدی واینر………………………………………………………………………… ۱۳
خطاها و سوگیری اسناد……………………………………………………………… ۱۴
سوگیری مربوط به جنس…………………………………………………………….. ۱۷
اسنادها درمورد خود………………………………………………………………….. ۱۸
عاملان در برابرناظران………………………………………………………………..۱۹
سبکهای انتسابی………………………………………………………………………. ۲۰
نتسابهای درماندگی انسان………………………………………………………….. ۲۲
اسناد مربوط به بازده……………………………………………………………. ۲۴
اسناد بعد از موفقیت وشکست…………………………………………………… ۲۵
اسنادها ورفتار …………………………………………………………………… ۲۷
تعریف استثنایی …………………………………………………………………..۲۸
گروهبندی دانش آموزان استثنایی……………………………………………… ۲۹
تاریخچه عقب ماندگی ذهنی ………………………………………………….. ۳۰
تعریف عقب ماندگی ذهنی …………………………………………………….. ۳۱
رفتار سازشی…………………………………………………………………….۳۵
طبقه بندی کودکان عقب مانده …………………………………………………. ۳۷
گروه آموزش پذیر …………………………………………………………….. ۳۹
تحقیقات داخلی وخارجی………………………………………………………..۴۱
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
روش طرح وتحقیق …………………………………………………………… ۴۴
جامعه آماری …………………………………………………………………….۴۴
نمونه آماری………………………………………………………………………۴۴
ابزار تحقیق ………………………………………………………………………۴۵
روش اجرای تحقیق………………………………………………………………۴۵
روش تجزیه وتحلیل …………………………………………………………….۴۶
فصل چهارم : تجزیه وتحلیل اطلاعات
تجزیه وتحلیل اطلاعات ………………………………………………………۴۸
فصل پنجم : بحث ونتیجه گیری
نتیجه گیری ……………………………………………………………………….۶۵
پیشنهادات ………………………………………………………………………….۶۶
محدودیتهاومشکلات ……………………………………………………………..۶۷
منابع
منابع………………………………………………………………………………..۶۹
ضمائم
ضمائم …………………………………………………………………………… ۷۳
منابع وماخذ
۱) بست ، جان ، روشهای تحقیق در علوم تربیتی ورفتاری ، ترجمه : طالقانی – پاشا شریفی ، انتشارات رشد ، چاپ پاییز سال ۱۳۷۱٫
۲) کریمی ، یوسف ، روان شناسی اجتماعی انتشارات ارسباران سال ۱۳۷۵٫
۳) جی وبیلو کنترلز، روان شناسی اجتماعی در آموزش وپرورش ، ترجمه : کریمی ، یوسف ، نشر ویرایش سال ۱۳۷۵٫
۴) جان مارشال ریو ، انگیزش وهیجان ترجمه سید محمدی یحیی، نشر ویرایش سال ۱۳۷۶٫
۵) دیوید ال ، روزنهان – مارتین ان پی ، سلیگمن ، روان شناسی نابهنجاری آسیب شناسی روانی (۲) ترجمه سید محمدی یحیی تهران ۱۳۷۹٫
۶) دلاور علی ، احتمالات آمار کاربردی در روان شناسی و علوم تربیتی انتشارات رشد سال ۱۳۷۸٫
۷) ریتال اتیکنیون –رچارد اتیکنیون ، ارنست هیلگارد – زمینه روان شناسی جلد دوم ترجمه براهینی محمد تقی وهمکاران انتشارات رشد سال ۱۳۷۵٫
۸) میلانی فر بهروز ، روان شناسی کودک ونوجونان استثنایی انتشارات قومس سال ۱۳۷۹٫
۹) پیتر کله ، لور ناچان ، روشهاو راهبردها در تعلیم وتربیت کودکان استثنایی مترجم ماهر فرهاد انتشارات قومس سال ۱۳۷۲٫
۱۰) هربرت جی گروسمن
۱۱) – اصطلاح شناسی وطبقه بندی در عقب ماندگان ذهنی ترجمه ماهر فرهاد انتشارات آستان قدس رضوی سال ۱۳۶۸٫
مقدمه
ریشه‌ی بسیاری از مسائل و مشکلات روانی کودکان و نوجوانان در
اضطراب و اختلالات مرتبط با آن است. اضطراب به صورت یک اصطلاح کلی تعریف
می‌شود که تنش و برانگیختگی فیزیولوژیکی، درک عقیده و اجتناب رفتاری را
دربرمی‌گیرد. (ایسائو و پیترمن، ترجمه براتیان، ۱۳۸۴)
کودکان هم مثل
بزرگترهایشان دچار اضطراب می‌شوند ولی اغلب از اینکه اضطراب و‌استرس را
تجربه می‌کنند ناآگاهند در حالی که بچه‌ها از اضطراب آسیب می‌بینند-
اضطرابی که آنها را بسوی افسردگی هدایت می‌کند. آنها ممکن است این اضطراب
را به طرق مختلفی نشان دهند یکی از خطرناکترین کارهایی که ممکن است والدین
بکنند چشم پوشی از بحرانهای دوران کودکی فرزندانشان است. مهم نیست که این
بحران چقدر کوچک به نظر برسد کی رخ دهد و چه شدتی داشته باشد.
در دوره
کودکی بلوکهای ساختمانی کودکان ساخته می‌شود و دوره بزرگسالی آنها را تشکیل
می‌دهد اضطرابی که در کودکی شکل می‌گیرد اگر در همان کودکی برطرف نشود در
بزرگسالی به سختی برطرف می‌شود (تریسی هیل، ۲۰۰۸) وقتی کودکان در لفافه‌ای
از نگرانی گرفتار می‌شوند به نظر ساده می‌رسد که به آنها اطمینان دهیم
خوبند و مشکلی ندارند ولی آن وقت آنها در حیرت می‌مانند اگر همه چیز خوب
است پس چرا من هنوز می‌ترسم؟!
بیش از آرام کردن می‌باید به کودکان یاد
دهیم که چگونه «نگرانی» عمل می‌کند آنها چطور می‌توانند با اضطراب چالش
پیدا کرده و از پس آن برآیند. (تامار چانسکی ، ۲۰۰۷).
رسالت‌ما این‌است
که کیفیت زندگی کودکان مضطرب و والدین آنها را به کمک متخصصین بالا ببریم.
چون کودکان معمولا نگرانیهایشان را در تنهایی خود پنهان می‌کنند، هدف ما
این است که به بزرگترها کمک کنیم تا به کودکان بیشتر توجه کنند ، اضطراب
آنها را بشناسند و به آنها کمک کنند. (چانسکی، ۲۰۰۸).
بیان مسئله :
رشد هیجانی برای همه انسانها نوعی چالش است، کودکان در طی دوره‌ای کمتر از
یک دهه از درک هیجانی محدود به افرادی با شبکه هیجانی پیچیده تبدیل
می‌شوند. با بالا رفتن سن، تعداد و پیچیدگی تجارب هیجانی و همین طور
مطالبات برای نحوه ابراز هیجانی همگی افزایش می‌یابند تعجب آور نیست که
برخی از کودکان در رویارویی با این چالش‌ها درهم می‌شکنند و دچار
اختلال‌های هیجانی می‌شوند اختلال‌های هیجانی سیری مزمن دارد و می‌تواند به
شدت مزاحم روند عادی زندگی در دوران بزرگسالی می‌شود. (کلر و همکاران،
۱۹۹۳؛ راچمن، ۱۹۹۸، به نقل از کندال، ترجمه نجاریان، داوودی، ۱۳۸۴).
فهرست مطالب
چکیده
فصل اول :کلیات پژوهش
مقدمه
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت مساله
اهداف پژوهش
پرسشها و فرضیه‌های پژوهش
فرضیه‌های تحقیق
تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها
تعریف نظری مشاوره گروهی به شیوه شناختی رفتاری :
اضطراب کودکان
فصل دوم : ادبیات پیشینه پژوهش
مقدمه:
الف – مبانی نظری
اضطراب کودکی
تعریف و طبقه بندی
اضطراب
علائم رایج اضطراب
ترس
انواع ترسهای دوران کودکی
نوزادی
اوایل کودکی
کودک مدرسه‌ای
نگرانی
ترس در برابر اضطراب
علائم عمومی اضطراب در کودکان
اختلال‌های اضطرابی در کودکان
اختلال اضطراب جدایی:
اختلال وحشتزدگی
مدرسه هراسی
اختلال اضطراب فراگیر (GAD)
اختلال وسواس فکری و عملی
اختلال فشار روانی پس از سانحه
مفهوم سازی عمومی اختلال‌های اضطرابی
۱٫ نشانه‌های جسمانی و بدنی
۲٫ آشفتگی‌های ذهنی و شناختی:
۳٫ اجتناب‌ها و واکنش‌های رفتاری
همه گیر شناسی اختلال‌های اضطرابی کودکان و نوجوانی
جدول ۲-۱ میزان شیوع اختلال‌های اضطرابی در کودکان و نوجوانان
(بیدل و ترنر، ۲۰۰۵)
جدول ۲-۲ میزان همبودی نمونه‌هایی از کودکان که تشخیص اولیه
اختلال اضطرابی داشته‌اند. (بیدل و ترنر ۲۰۰۵)
دیدگاههای مختلف در مورد اضطراب
۱٫ دیدگاه روان پویایی
۲٫ دیدگاه زیست شناختی
دیدگاه سالیوان
دیدگاه هورنای
دیدگاه اتو رنک
دیدگاه آدلر
دیدگاه رفتاری
دیدگاه شناختی
دیدگاه وجودی
دیدگاه فرد مدار
دیدگاه گشتالت درمانی
دیدگاه سیستمی
شیوه‌های ارتباطی والدین و تاثیر بر اضطراب کودکان
درمان شناختی- رفتاری CBT
CBT چگونه
عمل می‌کند
چطور فردی می‌تواند این تغییرات رفتاری را بدست آورد؟
درمان اختلال‌های اضطرابی
۱٫ حساسیت زدایی منظم
۲٫ غرقه سازی (درمان با غرقه سازی تجسمی)
۳- الگو برداری
۴٫ کنترل اضطراب
خود گویی مثبت
کنترل هراسها
مداخله مرتبط با والدین
مشارکت خانواده در درمان CBT
دارو درمانی
پیشنهاداتی برای والدین با کودکان مضطرب:
تاثیر محیط و وراثت بر اضطراب کودکان
تاثیر اضطراب بر تحصیل کودکان
روش مشاوره گروهی
قوانین اساسی گروه
فرایند مشاوره گروهی به شیوه شناختی رفتاری
اهداف درمانی گروه درمانی به شیوه شناختی رفتاری
تحقیقات انجام گرفته در داخل و خارج کشور
تحقیقات انجام گرفته در ایران
جمع بندی و نقد و بررسی پژوهشهای انجام شده
فصل سوم : روش اجرای پژوهش
الف ) طرح پژوهش
نمونه و نمونه گیری:
نمونه مورد مطالعه و روش نمونه گیری
ابزارهای اندازه گیری متغیرها
پرسشنامه علائم مرضی کودک (CSI-4)
مقیاس‌های پرسشنامه علائم مرضی (CSI4)
گروه A-
اختلال کاستی- بیش فعالی
گروه B-
اختلال لجبازی و نافرمانی (سوالات ۲۶-۱۹ در هر یک از پرسشنامه‌های والد و معلم)
گروه C-
اختلال سلوک (سوالات ۴۱-۲۷ در هر یک از پرسشنامه‌های والد و معلم)
گروه D-
اختلالات اضطرابی
گروه E-
اختلالات اضطرابی و تیک
گروه G-
اختلالات خلقی
گروه H-
اختلالات فراگیر رشدی (PDD)
گروه I-
اختلالات اضطرابی
گروه J-
اختلال اضطرابی
گروه K
اختلالات دفع
متغیرها:
اعتبار و روایی پرسشنامه (CSI4)
مدت زمان اجرای پرسشنامه:
شیوه نمره گذاری
روش جمع آوری داده‌ها
فصل چهارم : یافته‌های پژوهش
۱٫ توصیف داده‌ها:
نمودارهای مربوط به آمار توصیفی
نمودار۱-۴ نمرات مربوط به پیش آزمون اضطراب فراگیر (درگروه
آزمایش)
نمودار۲-۴: نمرات مربوط به پیش آزمون اضطراب فراگیر (درگروه
کنترل )
نمودار۳-۴نمرات مربوط به پس آزمون اضطراب فراگیر (درگروه آزمایش)
نمودار۴-۴: نمرات مربوط به پس آزمون اضطراب فراگیر (درگروه
کنترل )
نمرات هراس اجتماعی گروه کنترل در پیش آزمون نمودار۵-۴
نمرات هراس اجتماعی گروه آزمایش در پیش آزمون نمودار۶-۴
نمرات هراس اجتماعی گروه کنترل در پس آزمون نمودار۷-۴
نمرات هراس اجتماعی گروه آزمایش در پس آزمون نمودار۸ -۴
نمرات –اضطراب جدایی گروه آزمایش در پیش آزمون نمودار۹-۴
نمرات اضطراب جدایی گروه کنترل در پیش آزمون نمودار۱۰-۴
نمرات اضطراب جدایی گروه آزمایش در پس آزمون نمودار۱۱-۴
نمرات اضطراب جدایی گروه کنترل در پس آزمون نمودار۱۲-۴
تحلیل داده‌ها
پرسش پژوهش
جدول ۳-۴ آمار توصیفی مربوط به نمرات اضطراب فراگیر
جدول ۴-۴ آزمون لون برای برابری واریانس‌ها
جدول ۵-۴ جدول ANCOVA
اثرات بین آزمودنی‌ها (اضطراب فراگیر)
جدول ۶-۴ آمار توصیفی مربوط به نمرات هراس اجتماعی
جدول ۷-۴ آزمون لون برای برابری واریانس‌ها
جدول ۸-۴ جدول ANCOVA
آزمون اثرات بین آزمودنی‌ها (هراس اجتماعی)
جدول ۹-۴ آمار توصیفی مربوط به نمرات اضطراب جدایی
جدول ۱۰-۴ آزمون لون برای برابری واریانس‌ها
جدول ۸-۴ جدول ANCOVA
آزمون اثرات بین آزمودنی‌ها (اضطراب جدایی)
فصل پنجم : بحث ونتیجه گیری
الف )بررسی فرضیه‌ها
پرسش اول :
پرسش دوم :
این نتیجه با نتایج حاصل از پژوهشهای :
پرسش سوم :
محدودیتها
پیشنهادات :
الف : پیشنهاد به پژوهشگران بعدی
ب: پیشنهادات کاربردی
منابع و مأخذ
منابع فارسی :
منابع لاتین:
ضمائم
پرسشنامه علائم مرضی کودکان (CSI-4) – ( براساس DSM IV) – فرم ویژه معلمان
پرسشنامه علائم مرضی کودکان (CSI-4) – (براساس DSM IV) – فرم ویژه والدین
منابع و مأخذ :
منابع فارسی :
اتکینسون، ریتال و اتکینسون، ریچاردس و هیلگارد، ارنست، زمینه روان شناسی ( جلد دوم )، ترجمه محمدنقی براهنی و همکاران، ( ۱۳۸۰). تهران : انتشارات رشد.
آرکراتو ،چویل و موریس، ریچارد جی، روان شناسی بالینی کودک، ترجمه محمد رضا نائینیان و همکاران، ( ۱۳۸۱). تهران : رشد .
اشتاینبرگ، لارنس ( ۱۹۵۲). ده اصل ثابت فرزند پروری، ترجمه مهرنوش عابر (۱۳۸۷). تهران : انتشارات رشد .
انجمن روان پزشکی آمریکا ( ۲۰۰۰). متن تجدید نظر شده راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی، ترجمه یاماک آوادیس یانس و محمد رضانیکخو، (۱۳۸۱). تهران : انتشارات سخن
ایسائو، پیترمن، اختلالات اضطرابی در کودکان ونوجوانان . ترجمه براتیان ، (۱۳۸۴). تهران : انتشارات رشد .
بلک برن ایوی، ماری و دیویدسون، کیت ام، شناخت درمانی افسردی و اضطراب، ترجمه حسن توزند جانی، ( ۱۳۷۴). مشهد : انتشارات آستان قدس رضوی .
.
.
.
منابع لاتین:
- Alfano CA, Beidel DC & Turner SM.(2002). Cognition in childhood Anxiety : Conceptual , Methodological , and Developmental Issues , Clin Psychol Rev, 22(8) , 1209- 38 .
-Beidel, D.C,(2007) Social Anxiety Disorder Etiolog and Early clinical presen . Jclin Psychiatry. 59 Supp117:27-32 ( 2003
- Beidel , D.C.And Turner , S.M.(2005). Childhood Anxiety Disorder: A Guide to Research and Treatment New york :Rutledge .
- Bogels SM, Ziyterman D.(2000). Dysfunctional cognitlonsnin children with social phobia separation Anxiety Disorder And Generalized Disordery .Abnorm child psychol, 28(2) – ۲۰۵- ۷۷
- Bogel S.M, Van . Oosten A, Muris P, and Amulders D . ( 2001) . famitial Correlates of social Anxiety in children and Adolescents. Behaviour Res There , 39(3):273-87.
.
۱٫ ۱- چکیده
هدف از انجام این پژوهش مقایسه‌ی خلق و خوی کودکان نوپا در شیرخوارگاه‌های مراکز بهزیستی با کودکان نوپای همسال در شرایط عادی بوده است. در این پژوهش سعی کردیم خلق و خوی کودکان نوپا در گروه را از لحاظ چهار مؤلفه‌ی خلق و خو شامل: خلق و خوی منفی، کندی سازگاری با تغییرات، شدت ابزار احساسات و غریبگی کردن را با هم مقایسه کنیم.
جامعه‌ی آماری در این پژوهش، شامل ۳۰ کودک نوپا در شیرخوارگاه‌های مراکز بهزیستی و ۳۰ کودک نوپای همسال که در شرایط عادی رشد و پرورش می یابند، می‌باشد. که ما برای دسترسی به آنها، این کودکان را به صورت تصادفی از سه مهد کودک در شمال، جنوب غرب و شرق تهران انتخاب کردیم.
وسیله‌ی اندازه‌گیری، آزمون ارزیابی تصویری خلق و خوی، کلارک استورات، فتیز پاتریک و گلدبرگ می‌باشد. این آزمون که برای اندازه‌گیری دشواری خلق و خوی کودکان نوپا در سال ۲۰۰۰ میلادی ساخته شده است، خلق و خوی کودکان نوپا را از لحاظ، منفی بودن، کندی سازگاری با تغییرات، شدت ابراز احساسات و غریبگی کردن مورد ارزیابی قرار می‌دهد. که برای ارزیابی میزان پایایی و اعتبار آزمون در ایران، ابتدا آن را بر روی نمونه‌ای ۵۰ نفری از کودکان نوپای عادی که از سه مهد کودک در شمال، جنوب غرب و شرق تهران به طور تصادفی انتخاب شده بودند اجرا کردیم که میزان اعتبار آزمون ۹۳% درصد بدست آمد که نشان می‌دهد، آزمون از اعتبار بالایی برخوردار است.
برای گردآوری داده‌ها، پرسشنامه‌ی ارزیابی تصویری خلق و خو را بین مادران ۳۰ کودک نوپا در شرایط عادی رشد و پرورش می‌یابند توزیع کردیم و از آنها خواستیم با دیدن هر موقعیت، گزینه‌ی پاسخ را که به صورت تصویری طراحی شده است را علامت بزنند. سپس پرسشنامه بین مربیان ۳۰ کودک نوپا در شیرخوارگاه‌های مراکز بهزیستی توزیع و اطلاعات لازم گردآوری شد. اطلاعات بدست آمده با استفاده از شیوه‌های آمار توصیفی دسته‌بندی و خلاصه شد و میانگین و انحراف استاندارد آنها محاسبه گردید و در قسمت آمار استنباطی برای بررسی تفاوت گروه‌ها از لحاظ چند متغیر به طور همزمان از تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) استفاده شد.
یافته‌های پژوهش نشان داد که دو گروه کودکان نوپا در شیرخوارگاه‌های مراکز بهزیستی و کودکان نوپا در شرایط عادی از لحاظ سر مؤلفه‌ی خلق و خوی منفی، شدت ابراز احساسات و غریبگی کردن با هم تفاوت معناداری دارند ولی از لحاظ کندی سازگاری با تغییرات تفاوت معناداری بدست نیامد. در خلق و خوی منفی کودکان نوپا در شیرخوارگاه‌ها در مقایسه با گروه همسالانشان خلق و خوی منفی بیشتری داشتند. در زمینه‌ی شدت ابراز احساسات نیز نسبت به گروه کودکان نوپا در شرایط عادی احساساتشان و با شدت بیشتری ابراز می‌کردند ولی در متغیر غریبگی کردن نتایج نشان داد که کودکان نوپا در شرایط عادی نسبت به گروه کودکان نوپا در شیرخوارگاه‌ها در حضور افراد ناآشنا بیشتر غریبگی می‌کنند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : چارچوب پژوهش
۱٫ ۱- چکیده ………………………………………………………………………………………………..
۱٫ ۲- مقدمه ………………………………………………………………………………………………..
۱٫ ۳- بیان مسأله …………………………………………………………………………………………
۱٫ ۴- اهمیت موضوع ……………………………………………………………………………………
۱٫ ۵- هدف پژوهش ……………………………………………………………………………………..
۱٫ ۶- فرضیه‌های پژوهش …………………………………………………………………………….
۱٫ ۷- تعریف عملیاتی متغیر‌های پژوهش …………………………………………………………
فصل دوم : پیشینهی تحقیق
۲٫ ۱- مقدمه ………………………………………………………………………………………………..
۲٫ ۲- تعریف خلق و خوی …………………………………………………………………………….
۲٫ ۳- پیشینهی نظری ……………………………………………………………………………………
۲٫ ۴- مؤلفه‌های خلق و خوی ………………………………………………………………………..
۲٫ ۵- انواع خلق و خو …………………………………………………………………………………..
۲٫ ۶- ارزیابی خصوصیات خلقی در کودکان نوپا …………………………………………….
۲٫ ۷- عوامل مؤثر در خلق و خو ……………………………………………………………………
۲٫ ۷٫ ۱- عوامل ژنتیکی …………………………………………………………………………………
۲٫ ۷٫ ۲- عوامل محیطی …………………………………………………………………………………
۲٫ ۷٫ ۲٫ ۱- خانواده ……………………………………………………………………………………..
۲٫ ۷٫ ۲٫ ۲- مراحل دلبستگی از دیدگاه بولبی ……………………………………………………
۲٫ ۷٫ ۲٫ ۳- انواع دلبستگی ……………………………………………………………………………
۲٫ ۷٫ ۳- شیوه‌های فرزند پروری …………………………………………………………………..
۲٫ ۷٫ ۳٫ ۱- انواع شیوه‌های فرزند پروری ……………………………………………………….
۲٫ ۷٫ ۴- اصول انضباطی ………………………………………………………………………………
۲٫ ۸- اختلالات و مشکلات خلقی در کودکان نوپا ……………………………………………..
۲٫ ۹- محرومیت عاطفی و اثرات نگهداری کودکان در مؤسسات شبانه‌روزی ……..
فصل سوم : روش تحقیق
۳٫ ۱- مقدمه ………………………………………………………………………………………………..
۳٫ ۲- جامعه‌ی آماری …………………………………………………………………………………..
۳٫ ۳- نمونه و روش نمونه‌گیری ……………………………………………………………………
۳٫ ۴- ابزار پژوهش ……………………………………………………………………………………..
۳٫ ۵- روش گردآوری داده‌ها ……………………………………………………………………….
۳٫ ۶- نوع پژوهش ……………………………………………………………………………………….
۳٫ ۷- روش آماری ………………………………………………………………………………………
فصل چهارم: یافته‌های پژوهش
۴٫ ۱- مقدمه ………………………………………………………………………………………………..
تجزیه و تحلی نمرات میانگین و انحراف استاندارد متغیر‌های …………………………….
خلق و خو در دو گروه عادی و بهزیستی ……………………………………………………….
تجزیه و تحلیل نمرات متغیر خلق و خوی منفی در دو گروه ………………………………
تجزیه و تحلیل نمرات متغیر شدت ابراز احساسات …………………………………………..
تجزیه و تحلیل نمرات متغیر غریبگی کردن ………………………………………………………
فصل پنجم :بحث و نتیجه‌گیری …………………………………………………………………….
بحث و نتیجه‌گیری فرضیه‌ی دوم پژوهش ………………………………………………………
بحث و نتیجه‌گیری فرضیه‌ی سوم پژوهش ……………………………………………………..
بحث و نتیجه‌گیری فرضیه‌ی چهارم پژوهش …………………………………………………..
بحث و نتیجه‌گیری فرضیه‌ی پنجم پژوهش ……………………………………………………..
۵٫ ۷- محدودیت‌‌های پژوهش …………………………………………………………………………
۵٫ ۸- پیشنهاد‌های پژوهشی……………………………………………………………………………
۵٫ ۹- پیشنهاد‌های اجرایی …………………………………………………………………………….
پرسشنامه‌ی ارزیابی تصویری خلق و خو ……………………………………………………….
منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………..
منابع انگلیسی ………………………………………………………………………………………………
منابع فارسی
- اتکینسون، ریتا ال و همکاران (مؤلفان)؛ زمینه‌ی روان شناسی هیلگارد، ترجمه‌ی محمد تقی براهنی و همکاران (مترجم‌ها) .
- احدی، حسن – نبی جمالی، شکوه السادات؛ روان شناسی رشد، مفاهیم بنیادی در روانشناسی کودک؛ چاپ سیزدهم، شرکت پردیس، ۱۳۸۰٫
- آزاد ، حسین؛ آسیب‌شناسی روانی؛ تهران، انتشارات بعثت، ۱۳۷۲٫
- آندره بلوش، مارک؛ رشد روانی – عاطفی کودک؛ ترجمه‌ی فرشته توکلی، نشر واژه‌ی صبح، ۱۳۷۷٫
- برک ، لورای؛ روان شناسی رشد (از لقاح تا کودکی)، جلد اول؛ ترجمه‌ی یحیی سید محمدی، چاپ پنجم ، نشر ارسباران، ۱۳۸۴٫
- جلیلی، فروزش .
- خانجانی، زینب ؛ تحول و آسیب‌شناسی دلبستگی ازکودکی تا نوجوانی؛ انتشارات فروزش، ۱۳۸۴٫
- حسینی، سید باقر، مقایسه‌ی میزان افسردگی کودکان خانواده‌های بحران‌زده، فقدان طلاق (جدایی)، افت تحصیلی، وضعیت اقتصادی، اجتماعی پایین با کودکان عادی مقطع ابتدایی شهرستان گچساران در سال تحصیلی ۷۹-۱۳۷۸٫
- حیدری، اکرم؛ روان شناسی رشد و اختلالات روانی رایج در کودکان، انتشارات رشد، ۱۳۶۷٫
- دلاور، علی؛ احتمالات و آمار کاربردی در روان شناسی و علوم تربیتی؛ تهران، انتشارات رشد، ۱۳۷۶٫
- راینکیه، مارک ای؛ داتیلیو، فرانک ام؛ آرتور فریمن؛ شناخت درمانی در کودکان و نوجوانان، ترجمه‌ی جواد علاقبند راد، حسن فرهی؛ چاپ اول، انتشارات بقعه، ۱۳۸۰٫
- ریو، ریو، جان مارشال، انگیزش و هیجان؛ ترجمه‌ی یحیی سید محمدی؛ نشر ویرایش، ۱۳۷۶٫
- سیف، کدیور، کرمی و لطف آبادی، روان شناسی رشد؛ ویرایش دوم، تهران ، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، ۱۳۷۳٫
- کاکاوند، علیرضا؛ بررسی ومقایسه‌ی تأثیر فقدان پدر و مادر بر میزان اختلالات رفتاری کودکان تحت پوشش بهزیستی با کودکان فاقد پدر تحت پوشش کمیته امداد امام‌خمینی و کودکان عادی مقطع ابتدایی شهرستان کرج، ۱۳۷۶٫
- کرین، ویلیام کریستوفر، پیشگامان روان شناسی رشد؛ ترجمه‌ی فرید فدایی؛ چاپ هشتم، انتشارات اطلاعات ، ۱۳۸۲٫
- عازمی، جعفر، بررسی و مقایسه‌ی میزان افسردگی و اضطراب قبل و پس از زایمان دوم مادران با فرزندان معلول و عادی شهر تهران در سال ۱۳۸۲٫
- علیزاده، حمید، تعامل والدین، فرزند: تحول و آسیب‌شناسی؛ پژوهشهای روان شناختی، ۱۳۸۰، دوره‌‌ی ۶ شماره‌ی ۳ و ۴٫
- ماسن ، پاول هنری [و دیگران] ؛ رشد و شخصیت کودک؛ ترجمه‌ی مهشید پاشایی، تهران» نشر مرکز، کتاب ماد ، ۱۳۸۰٫
- نجاتی، حسین؛ روان شناسی کودک (حرکت، تلاش، تکاپو) چگونگی رفتار با کودکان، نشر ویرایش، ۱۳۷۳٫
- وندرزندن، جیمز؛ روان شناسی رشد؛ ترجمه‌ی حمزه گنجی؛ چاپ دوم، تهران: موسسه‌ی نشر ساوالان، ۱۳۸۵٫
- ویتن، وین؛ روان شناسی عمومی؛ ترجمه‌ی یحیی سیدمحمدی؛ نشر روان، ۱۳۸۳٫